เมื่อต้องจัดงานบุญ อย่างการทำบุญวันเกิด ทำบุญบ้าน หรือการ ทำบุญเลี้ยงพระเพล เชื่อว่าหลายๆคนมักจะเกิดคำถามขึ้นมาว่า จะเลือกเมนูอาหารเลี้ยงพระเมนูอะไร มาถวายพระสงฆ์ในงานดี เพราะนอกจากจะต้องเป็นเมนูอร่อยน่ารับประทานแล้ว ยังต้องเป็นเมนูที่เสริมความเป็นสิริมงคลและเหมาะสมกับงานบุญอีกด้วย ใครที่กำลังต้องจัดเตรียมอาหารเลี้ยงพระ แต่ยังเลือกเมนูไม่ได้ เชื่อว่าบทความนี้จะช่วยคุณได้อย่างแน่นอนค่ะ เราไปเริ่มต้นจากเมนูอาหารมงคลยอดนิยม ที่มักจะพบกันในงานบุญทั่วๆไปกัน

อาหารทำบุญเลี้ยงพระควรมีกี่อย่าง?

การถวายอาหารพระสงฆ์ไม่ได้มีกฎตายตัวว่าจะต้องถวายอาหารจำนวนกี่อย่าง แต่มีแนวปฏิบัติและความเชื่อของคนไทยมักนิยมถวายอาหารพระ 5 อย่าง เพราะถือว่าเป็นจำนวนที่สะท้อนถึงความสมบูรณ์ของอาหาร 5 หมู่ เพื่อเน้นไปที่ความสมบูรณ์และโภชนาการที่มีประโยชน์ แต่ในปัจจุบันสามารถเลือกจำนวนอาหารถวายพระตามความเหมาะสมได้ เช่น บางคนถวายเพียง 1-3 อย่าง เช่น ข้าว อาหารคาว และน้ำดื่ม ซึ่งเพียงพอต่อการดำรงชีวิต แต่ในงานบุญใหญ่ เช่น งานทำบุญบ้าน อาจมีการจัดอาหารมากกว่า 5 อย่าง เพื่อแสดงความศรัทธาและความพร้อมของเจ้าภาพ

หลักการถวายอาหารพระที่สำคัญ

1. ความพอเหมาะ: การถวายอาหารควรเน้นความพอดี ไม่ฟุ่มเฟือย และไม่เกินความจำเป็นสำหรับพระสงฆ์
2. ความสะอาดและบริสุทธิ์: อาหารที่ถวายควรปรุงด้วยความสะอาด มีเจตนาที่บริสุทธิ์ และไม่มีส่วนประกอบที่พระสงฆ์ฉันไม่ได้ เช่น เนื้อสัตว์บางชนิดตามข้อวัตรของพระสงฆ์
3. ความหลากหลาย อาหารถวายพระควรมีความหลากหลายตามหลักโภชนาการ และไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ เพื่อให้พระสงฆ์ได้รับสารอาหารครบถ้วนสำหรับการปฏิบัติธรรม
4. ควรตรวจสอบความเหมาะสมจากวัดหรือพระสงฆ์ล่วงหน้า เนื่องจากบางวัดมีข้อปฏิบัติพิเศษ เช่น วัดที่ถือมังสวิรัติ หรือฉันอาหารมื้อเดียว

อาหารถวายพระ 5 อย่าง ที่ควรเตรียมสำหรับการทำบุญเลี้ยงพระ

การถวายอาหารพระที่หลากหลาย และมีประโยชน์ สามารถแบ่งได้ตามประเภทของอาหาร ที่สอดคล้องกับหลักโภชนาการโดยดี แคเทอริ่ง มีการแบ่งหมวดหมู่อาหารเพื่อเป็นไอเดียในการเลือกอาหารถวายพระดังนี้

1. ข้าว ข้าวเป็นอาหารหลักที่พระสงฆ์จะรับประทานบ่อยๆ ข้าวสวยหรือข้าวต้มจะมีการถวายคู่กับอาหารประเภทอื่นๆ
2. เมนูผัดหรือทอด ที่เน้นโปรตีนหรือโภชนาการที่ดี เช่น เมนูผัดผักหลากหลายชนิด เช่น ผัดผักรวม ผัดคะน้าหมูกรอบ หรือผัดกระเพรา ที่มีคุณค่าทางโภชนาการและเหมาะสมกับการถวายพระ และยังสะดวกในการฉันอีกด้วย
3. เมนูแกงต้มหรือต้ม เพิ่มเมนูน้ำซุปให้ฉันคล่องคอ ไม่แห้งจนเกินไป อย่างแกงต่างๆ เช่น แกงเขียวหวาน แกงส้ม หรือแกงเลียง ที่มีรสชาติอร่อย แต่ควรระวังเมนูกะทิที่อาจส่งผลเสียกับสุขภาพของพระท่าน
4. เมนูน้ำพริก เครื่องจิ้ม หรือน้ำยำ เช่น น้ำพริกอ่อง น้ำพริกหนุ่ม หรือน้ำพริกต่างๆ ที่มักนิยมถวายคู่กับผักสด
5. ของหวานหรือผลไม้ เพื่อความสมบูรณ์แบบของมื้ออาหาร แต่ควรเลือกผลไม้ที่มีน้ำตาลน้อย เช่น แก้วมังกร มะละกอ หรือแตงโม เป็นตัวเลือกที่ดีในการถวาย เนื่องจากเป็นอาหารที่สดชื่นและมีประโยชน์ หรือจะเลือกของหวาน เช่น ขนมกล้วย ลูกตาลลอยแก้ว ที่มีรสหวานไม่มากจนเกินไป

ไอเดียการจัดอาหารถวายพระ

จัดปิ่นโตถวายพระ

ในกรณีทำบุญพระเช้า นอกจากจะจัดสำรับสำหรับถวายพระแล้ว ทางเจ้าภาพจะถวายปิ่นโตถวายพระสำหรับนำไปฉันเพลอีกด้วย โดยการถวายปิ่นโตมักจะใส่อาหารที่เป็นมงคลหรือที่พระสงฆ์สามารถรับประทานได้ การถวายปิ่นโตเป็นการแสดงความกรุณาและความเสียสละจากผู้ถวาย เพื่อให้พระสงฆ์ได้รับอาหารสำหรับการบำเพ็ญภารกิจในการปฏิบัติธรรม โดยในปิ่นโตจะประกอบไปด้วย ข้าวสวย อาหารคาว อาหารหวานหรือผลไม้

จัดขันโตกถวายพระ

การจัดขันโตกถวายพระ มักจะประกอบด้วยอาหารหลายชนิดที่ครบถ้วน เช่น ข้าวสวย ผลไม้ ผักสด แกง หรือขนมหวาน ซึ่งทำให้พระสงฆ์ได้รับสารอาหารที่หลากหลายและครบถ้วนตามที่จำเป็น โดยมักจัดเตรียมด้วยอาหารที่หลากหลาย ดังนี้

• ข้าวสุก
• อาหารคาว เช่น เมนูผัดต่างๆ
• อาหารหวาน เช่น ผลไม้หรือขนมไทย
• น้ำเปล่า หรือน้ำสมุนไพร
• ชุดธูปเทียน ดอกไม้

จัดอาหารเลี้ยงพระ เมนูยอดนิยม อาหารมงคล

หลายบ้านมีความเชื่อกันว่า เลือกถวายอาหารพระต้องถวายด้วยอาหารมงคล เพราะจะช่วยเสริมความเป็นสิริมงคลต่อชีวิต ดังนั้นในงานบุญต่างๆจึงมักจะนิยมเลือกเมนูอาหารที่มีความเป็นมงคลมาจัดเป็นเมนูถวายพระสงฆ์ (รวมถึงญาติพี่น้องที่เดินทางมาร่วมงานด้วย) โดยเมนูมงคลที่นิยมกันมีดังนี้

• แกงเขียวหวาน เป็นเมนูมงคลที่เชื่อว่าจะช่วยทำให้ชีวิตหวานชื่น เป็นที่นิยมพิเศษในงานแต่งงาน
• ขนมจีน ด้วยความยาวของเส้นจึงเชื่อว่าชีวิตจะยืนยาว อายุยืน หรือในงานแต่งงานก็ถือว่าขนมจีนเป็นตัวแทนของความรักที่ยืนยาวเหมือนเส้นขนมจีน
• ห่อหมก ทำสิ่งใดก็มีแต่คนเออ-ออห่อหมก คือเห็นคล้อยตามกัน มักจะนิยมเป็นพิเศษในการจัดอาหารเลี้ยงพระในงานแต่งงาน เพื่อเป็นเคล็ดให้คู่รัก อยู่กันแบบ เออ-ออห่อหมก ถ้อยทีถ้อยอาศัยกันนั่นเอง
• ลาบ พ้องเสียงกับคำว่าลาภ จึงนิยมจัดลาบถวายพระ เพื่อเป็นเคล็ดให้มีโชคลาภ สามารถถวายได้ในทุกๆงานบุญ
• ขนมกล้วย เชื่อกันว่า ทำอะไรก็จะช่วยให้งานนั้นง่ายเหมือนปลอกกล้วยเข้าปาก เป็นตัวแทนของการประสบความสำเร็จ สามารถใช้เสิร์ฟได้ในทุกๆงานบุญ รวมถึงงานบุญบริษัท
• ขนมหวานตระกูลทอง ทั้งหลาย เป็นที่นิยมถวายพระมาตั้งแต่ในอดีต ซึ่งเมนูอาหารในตระกูลทองนั่นมีหลายหลายรายการในที่นี้ ดีเคเทอริ่งขอยกตัวอย่างแค่ไม่กี่รายการดังนี้ค่ะ
  • ทองหยิบ เป็นตัวแทนความมงคลไม่ว่าจะหยิบจับสิ่งใดก็เป็นเงินเป็นทอง เต็มไปด้วยความมั่งมีเงินทอง
  • ทองหยอด แทนการมอบทองหรือสิ่งมีค่าให้กับชีวิต
  • เม็ดขนุน มีคนสนับสนุน ค้ำจุน อยู่เสมอ มีความหมายในแง่หน้าที่การงานและการดำเนินชีวิต พบเห็นเมนูนี้ได้แทบทุกงานบุญ

เลือกชุดอาหารเลี้ยงพระที่ดีต่อสุขภาพ จากเมนูบุฟเฟต์แบบดีพร้อม

• ยำผักกูดกุ้งสด เมนูนี้นอกจากจะเป็นเมนูยอดนิยมตลอดกาลของดีเคเทอริ่งแล้ว ประโยชน์จากผักกูดมีมากมาย บำรุงสายตา บำรุงโลหิต ลดความดันโลหิตสูง ลดคอเลสเตอรอลในเม็ดเลือด มีสารเบตาแคโรทีน และธาตุเหล็กสูง
• น้ำพริกปลาทูโขลก ปลาทูมีโอเมก้า 3 แถมผักสดที่มาพร้อมกับน้ำพริกก็มีประโยชน์ต่อทางเดินอาหาร
• แกงส้มปลากะพงยอดมะพร้าว เมนูนี้แค่ยอดมะพร้าว ก็มีประโยชน์มาก เพราะมีทั้งฟอสฟอรัส และแคลเซียม ที่ช่วยบำรุงกระดูก
• แกงเลียงกุ้งสด เต็มไปด้วยผักที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และหอมแดงในพริกแกงก็มีประโยชน์เยอะจนอธิบายได้ไม่หมดสิ้น คร่าวๆคือ สามารถต้านไวรัส ต้านการอักเสบ และต้านเชื้อแบคทีเรีย ป้องกันโรคหวัด คัดจมูก แถมยังช่วยลดไขมันในเส้นเลือดและลดน้ำตาลกลูโคสในเลือดได้อีกด้วย
• ผัดฉ่าปลาอินทรีย์ เมนูที่มาพร้อมสมุนไพรมากมาย เช่นกระชาย กระเทียม พริก พริกไทย ที่ล้วนมีประโยชน์ พริกไทยมีสารช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันการเกิดโรคอัลไซเมอร์ในผู้สูง และทำให้เจริญอาหาร กระชาย กระเทียม ช่วยบรรเทาอาการไอ แก้หวัด คัดจมูก ช่วยต้านการอักเสบ และเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
• เนื้อปูผัดต้นหอม เมนูเลี้ยงพระ ที่ดีต่อสุขภาพรายการนี้ เนื้อปูมีโปรตีน แคลเซียม  วิตามินบี6 วิตามินบี12  มีกรดไขมันโอเมก้า3 และ EPA สูงกว่าสัตว์ทะเลชนิดอื่นๆ ส่วนต้นหอมเล็ก ก็มีสรรพคุณมากมายไม่แพ้กัน บรรเทาอาการหวัด มีสารต้านมะเร็ง ช่วยป้องกันอาการท้องผูกและลดคอเลสเตอรอลในกระแสเลือด รวมไปจนถึง ช่วยต้านอนุมูลอิสระและกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย
• ลูกตาลลอยแก้ว ลูกตาลมีไฟเบอร์ที่ทำให้อิ่มนาน และช่วยในการขับถ่ายที่ดี

จะเห็นว่าหลายๆเมนูนอกจากจะดีต่อสุขภาพแล้ว ยังอร่อยและเหมาะสมกับการนำไปถวายพระอีกด้วย ไม่มีเมนูใดที่ผิดหลักพิธีการ และไม่มีเมนูใดที่ขัดต่อความเป็นมงคลในงานบุญอีกด้วย จัดงานบุญครั้งนี้ลองเปลี่ยนเมนูเลี้ยงพระมาเป็นเมนูที่ดีต่อสุขภาพของพระสงฆ์กันนะคะ

อาหารเลี้ยงพระ ที่ดีเคเทอริ่ง อยากให้คนหันมานิยม

จากสถิติของโรงพยาบาลสงฆ์พบว่า พระสงฆ์ในปัจจุบัน อาพาธด้วยโรคเบาหวานจำนวนมาก ซึ่งจากเมนูยอดนิยมที่คนมักจะถวายพระที่เราได้ดูกันไปแล้วนั่น ดีเคเทอริ่งก็ไม่แปลกใจกับข้อมูลสถิตินี้สักเท่าไหร่ เพราะลูกค้าหลายๆที่ใช้บริการกับเรามักเลือกเมนูอาหารเลี้ยงพระที่เต็มไปด้วย กะทิ อย่างแกงเขียวหวาน (มีอาหารไทยหลายๆเมนูในงานบุญที่มีส่วนผสมของกะทิ) หรือตบท้ายด้วยเครื่องทอง ที่เต็มไปด้วยน้ำตาล ซึ่งทุกคนนิยมจัดอาหารถวายพระแบบเดียวกัน เราอาจะถวายอาหารเลี้ยงพระไม่บ่อย แต่พระสงฆ์ท่านที่ต้องฉันเมนูซ้ำๆเดิมอยู่เกือบทุกวัน เมื่อสะสมแล้วก็อาจจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของท่านได้ เรื่องนี้จึงกลายเป็นประเด็นที่น่าเป็นห่วง

ดี เคเทอริ่ง จึงอยากเชิญชวนให้งานบุญยุคใหม่ หันมาใส่ใจกับการเลือกเมนูอาหารเลี้ยงพระที่คำนึงถึงสุขภาพของพระสงฆ์มากยิ่งขึ้น (และแน่นอนว่าจะเป็นผลดีต่อแขกผู้ที่มาร่วมงานกันด้วย) ด้วยความความเชื่อส่วนตัว ที่ว่าอาหารชื่อมงคลจะทำให้เกิดมงคลกับเรา อาจจะลองเปลี่ยนบางเมนูมาเลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เพื่อให้พระสงฆ์มีสุขภาพที่ดี ก็น่าจะถือเป็นมงคลในอีกแง่มุมได้เช่นกัน

คนทุกวันนี้ใส่ใจในการทานอาหารเพื่อสุขภาพมากขึ้น ในขณะที่พระสงฆ์ ด้วยวินัยสงฆ์แล้วไม่สามารถเลือกทานอาหารได้ อาหารเลี้ยงพระที่ญาติโยมจัดหามาถวายนั้น พระก็ฉันไปตามที่ญาติโยมถวายมา แต่ดีเคเทอริ่งคิดว่า ผู้จัดเตรียมอาหารสามารถเลือกอาหารที่เป็นมงคลต่อสุขภาพพระสงฆ์ได้ เพราะยังมีอาหารไทยอีกหลายๆรายการที่ดีต่อสุขภาพ ว่าแต่ละมีเมนูอะไรบ้างนั้น เพื่อให้ไม่ต้องปวดหัวนึกรายการอาหารสุขภาพถวายพระสงฆ์ที่ต้องเป็นมงคลและยังต้องดีต่อสุภาพด้วยแล้ว ดีเคเทอริ่งได้คัดเลือกเมนูอร่อยๆมาให้ทุกท่านเป็นตัวเลือกกัน